GỢI Ý NHỮNG CÁCH CHỌN SÁCH CHO TRẺ 0-3 TUỔI

GỢI Ý NHỮNG CÁCH CHỌN SÁCH CHO TRẺ 0-3 TUỔI

Với một em bé từ 0-3 tuổi, để giúp con yêu thích việc đọc sách thì điều quan trọng nhất chính là chọn những cuốn sách phù hợp với đúng lứa tuổi của con mình – điều tưởng chừng như rất đơn giản lại khiến nhiều ba mẹ băn khoăn.

Trên những diễn đàn nuôi dạy con, chắc sẽ không khó để bắt gặp những băn khoăn như “Con mình xyz tháng, nên đọc sách gì cho con nghe? đọc như nào?…” hoặc những than phiền “Con mình không thích sách, không chịu tập trung, thấy sách là xé, làm thế nào để con chịu ngồi nghe ba mẹ đọc hoặc thích đọc sách?….”

Thông thường, lý do của các câu hỏi và than phiền trên chủ yếu chỉ vì ba mẹ chưa chọn được đúng cuốn sách phù hợp với đúng lứa tuổi của con nên chưa tạo được cho con niềm hứng thú với sách. Vậy, làm thế nào để chọn được một cuốn sách phù hợp nhất với một đứa trẻ?

Đối với trẻ từ 0-12 tháng tuổi

Sự liên kết của tế bào não được quyết định trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi. Khi mới sinh ra tế bào não là những cá thể đứng riêng rẽ và không hề có hoạt động, cùng với những hiểu biết được tích lũy theo thời gian, những mối liên kết giống như cầu nối giữa các tế bào não sẽ xuất hiện và tăng dần. Nếu trước 3 tuổi, bộ não không được rèn luyện để tăng các kết nối, thì sau 3 tuổi dù có rèn luyện cũng không thay đổi được nhiều.

Vì vậy, bố mẹ nên lựa chọn đọc cùng trẻ những cuốn sách có thông tin ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ và lặp đi lặp lại nhiều lần. Nên chọn những sách có nội dung câu ngắn, đơn giản, có vần điệu để trẻ dễ tiếp thu hơn.

Trẻ sơ sinh sẽ nhìn được vật rõ nhất trong khoảng 30cm hoặc khoảng cách từ mẹ đến bé khi đang được mẹ ẵm. Vậy nên việc chọn một cuốn sách có hình ảnh với độ tương phản cao, minh họa đen trắng hoặc hoa tiết đơn giản là lựa chọn phù hợp nhất cho trẻ ở độ tuổi này.

 

Sách vải là một lựa chọn hàng đầu cho trẻ trong giai đoạn 0-12 tháng tuổi

Về chất liệu, những cuốn sách được làm bằng vải, xốp, nilon là những chất liệu mềm mà khi cầm nắm có thể khiến bé cảm nhận được cuốn sách, kích thích các giác quan và hạn chế việc xé sách đối với em bé từ 0-12 tháng tuổi.

Những cuốn sách đa tương tác âm thanh cũng là một lựa chọn không thể bỏ qua trong lứa tuổi này. Những chú bò khi chạm vào sẽ kêu “ụm ò, ụm ò”, hay những chú cừu kêu “bee bee” sẽ giúp các em bé kích thích cả thính giác lẫn thị giác. Bé sẽ rất thích thú với những kiến thức cơ bản đầu tiên về cuộc sống xung quanh qua những âm thanh đơn giản, dễ nghe, dễ hiểu của cuốn sách này.

Đối với trẻ từ 1-2 tuổi

Trẻ từ 1-2 tuổi có nhu cầu tìm hiểu và khám phá lớn hơn rất nhiều so với giai đoạn trước. Lúc này trẻ đã có thể tập trung lâu hơn và ghi nhớ, nắm bắt thông tin tốt hơn. Tuy nhiên, các em bé ở độ tuổi này lại bắt đầu bị hấp dẫn bởi những hình ảnh với màu sắc bắt mắt và âm thanh vui nhộn từ các chương trình TV hoặc smartphone. Giai đoạn này sẽ là giai đoạn đau đầu nhất về việc lựa chọn sách cho con làm sao để có thể đánh bật những “cám dỗ” từ TV, điện thoại.

Để trẻ có thể hạn chế việc này, ba mẹ hãy chọn cho con những cuốn sách thú vị hơn cả những chương trình kia, hấp dẫn con có thể khám phá hàng giờ không chán nhưng vẫn an toàn với con và quan trọng là ba mẹ có thể kiểm soát nội dung con tiếp xúc.

Sách chiếu bóng mang “rạp phim mini” vào phòng ngủ cùng bé (Nguồn: Đinh Tị Books)

Một trong những loại sách khiến các em bé độ tuổi này không thể chối từ chính là sách chiếu bóng – một dạng sách rất phù hợp cho giờ đi ngủ. Những hình ảnh kỳ lạ nhảy múa trên tường trong bóng tối kèm theo những vần thơ đơn giản qua giọng đọc trầm ấm của ba mẹ sẽ khiến bé yêu việc được đọc sách mỗi tối và ngoan ngoãn đi vào giấc ngủ.

Đối với trẻ ở giai đoạn này, nhu cầu được tìm hiểu và khám phá của bé cũng phù hợp hơn với những cuốn sách có thiết kế thủ công thú vị. Những cuốn sách đa tương tác lật mở (lift-the-flap books) hoặc sách đa tương tác chuyển động (moving books) là những lựa chọn đảm bảo sẽ khiến bé mê mẩn khám phá hàng giờ mà không màng đến TV hay điện thoại.

Đối với trẻ từ 2-3 tuổi

Trẻ ở giai đoạn này bắt đầu biết đặt câu hỏi, bé sẽ liên tục liên tục đặt những câu hỏi cho ba mẹ và khả năng ghi nhớ thông tin của trẻ giai đoạn này siêu thần kỳ – là “giai đoạn vàng” của bé mà ba mẹ không nên bỏ phí.

Với độ tuổi này, những cuốn sách “mẹ hỏi bé trả lời”, “100 câu hỏi vì sao” với những nội dung gần gũi phù hợp với độ tuổi là một lựa chọn rất hữu ích với bé khi vừa thỏa mãn được nhu cầu hỏi và được hỏi của bé, vừa giúp bé dung nạp một lượng kiến thức khổng lồ đi sâu vào tiềm thức cho đến khi trưởng thành.

Những cuốn sách đa tương tác, trượt – đẩy – kéo, lật mở, chuyển động thông minh tích hợp trong một cuốn sách với những chủ đề gần gũi về cuộc sống hàng ngày như: các phương tiện giao thông, thành phố nơi bé sống, trong siêu thị có những gì, vũ trụ quanh ta như thế nào cũng là dạng sách sẽ khiến bé khám phá hàng giờ không chán.

Cuốn sách đa tương tác tích hợp trượt – kéo – đẩy và lật mở khiến nhiều bé thích thú khám phá hàng giờ (Nguồn: Đinh Tị Books)

 

Như vậy, việc quan trọng đầu tiên trong việc lựa chọn sách là ba mẹ phải xác định được con cần gì và yêu thích điều gì ở từng giai đoạn, sau đó mới đến yếu tố ba mẹ muốn hướng con đến những điều gì khi con tiếp xúc với sách.

Mỗi trẻ là 1 cá thể khác biệt mà không bé nào giống bé nào, mỗi bé có 1 cá tính và sở thích khác nhau nên dù bất cứ làm gì ba mẹ cũng nên dựa vào độ tuổi, tính cách, sở thích của chính bé để có lựa chọn phù hợp với con mình. Việc mua sách truyện cũng thế, có rất nhiều thể loại sách truyện cho các bé, nhưng ko phải loại nào cũng phù hợp với con bạn. Một bé trai sẽ thích những chủ đề về oto xe cộ và một bé gái sẽ thích những bạn động vật dễ thương… Việc để bé tự chọn sách theo những chủ đề mình thích sẽ khiến bé hứng thú với việc đọc sách hơn mà không cần ba mẹ phải gượng ép.

Ngoài việc chọn một cuốn sách phù hợp với con, ba mẹ hãy dành ít nhất 30 phút mỗi ngày đọc sách cùng con. Giọng đọc trầm ấm quen thuộc của ba mẹ cùng với với việc được ba mẹ ôm ấp gần gũi sẽ khiến bé hiểu rằng đọc sách là một khoảng thời gian vô cùng thư giãn, vui vẻ và từ đó việc đọc sách cũng khiến bé cảm thấy yêu thích hơn.